In 2014 is advocaat Francis Alexander Malofiy namens de erven van de overleden gitarist Randy Wolfe, alias Randy California van de band Spirit, een rechtszaak begonnen tegen Led Zeppelin vanwege het intro van het nummer ‘Stairway To Heaven’. Zie hier de inleidende dagvaarding. Volgens zijn cliënten bevat het begin van het nummer dezelfde akkoorden als het nummer ‘Taurus’ van de band Spirit uit 1968, waarvan Wolfe de componist is. De nabestaanden willen dat hij alsnog wordt genoemd als schrijver van de hit. De zaak komt niet voor niets in dit jaar aan het rollen, namelijk net rond de tijd dat al het werk van Led Zeppelin opnieuw wordt uitgebracht. Op de vraag “Waarom nu pas?”, ruim veertig jaar na de release, luidt het antwoord “Eerder ontbrak geld voor een rechtsgang”.

Zanger Robert Plant en gitarist Jimmy Page hebben het nummer in 1970 geschreven op een afgelegen boerderij in Wales. De twee bands kenden elkaar destijds; ze speelden wel eens op dezelfde concertavonden en Led Zeppelin coverde in die tijd geregeld een nummer van Spirit. Led Zeppelin moet het nummer ‘Taurus’ dus weleens gehoord hebben.

Volgens sommige berekeningen heeft ‘Stairway To Heaven’ ruim 560 miljoen dollar opgebracht. Dit is mede te danken aan het feit dat de band altijd geweigerd heeft het nummer op single uit te brengen, waardoor fans gedwongen werden het hele album te kopen. Het nummer dient nog steeds als inspiratie voor veel beginnende gitaristen.

Al vier keer eerder moest Led Zeppelin schikken vanwege plagiaat in hun nummers en nu lijkt ‘Stairway To Heaven’, hun bekendste nummer, dus aan de beurt. Led Zeppelin heeft zich altijd graag laten ‘inspireren’, al zullen velen liever spreken over plagiaat. Zo moest de band eerder schikken vanwege de nummers ‘Whole Lotta Love’, ‘Dazed and Confused’, ‘Babe I’m Gonna Leave You’ en ‘The Lemon Song’.

Wolfe zei in 1996 (een jaar voor zijn dood) in een interview over ‘Stairway To Heaven’: “Ik vind het jatwerk. Ze hebben er miljoenen mee verdiend en hebben nooit ‘bedankt’ gezegd, ze zeiden nooit ‘kunnen we je er wat geld voor geven?’ Ik vind het zuur. Misschien brengt hun geweten hun ertoe om er ooit iets aan te doen.”

Een districtsrechtbank in Los Angeles heeft in april 2016 bepaald dat ‘Stairway To Heaven’ genoeg lijkt op het nummer ‘Taurus’, en toestemming gegeven de zaak inhoudelijk te behandelen. Op 10 mei 2016 moesten Page en Plant voor de rechter verschijnen. Eisers stelden onder meer dat Plant destijds een optreden van Spirit heeft bijgewoond in een Engelse club, en dat hij op basis daarvan het nummer ‘Stairway To Heaven’ heeft gecomponeerd. De zanger verklaarde daarop zich de band Spirit niet meer te kunnen herinneren: “Ik ben er veertig of vijftig keer geweest in de jaren zestig en zeventig. Het was een clubhuis voor lokale muzikanten.” Plant zegt bovendien dat hij niet zelf muziek kan lezen en schrijven. “Ik heb het nog steeds niet geleerd.” Volgens de advocaat van Led Zeppelin heeft hij daardoor nooit het muziekstuk kunnen doorgeven aan zijn co-writer Page.

Page heeft verklaard dat hij het nummer ‘Taurus’ tot voor kort nog nooit had gehoord. Ook zei hij dat de opening van ‘Stairway To Heaven’ een veelgebruikt akkoordenschema bevat dat al eeuwen wordt gebruikt.

De procedure kende verder een nogal grillig verloop. Zo werden er over en weer stevige beschuldigingen geuit en werden diverse (door de eisers ingediende) deskundigen- en getuigenverklaringen ongeldig verklaard, omdat zij waren gebaseerd op geluidsopnamen en niet op de bladmuziek. Het is in de VS wettelijk niet toegestaan de originele opnamen van beide nummers af te spelen voor de jury. In de plaats daarvan heeft een expert beide nummers gespeeld op basis van de originele bladmuziek.

Op 23 juni 2016 oordeelde de jury dat Led Zeppelin geen plagiaat heeft gepleegd. Page en Plant hadden weliswaar toegang tot het nummer ‘Taurus’, maar de akkoorden die de bandleden gebruikten voor het intro van ‘Stairway To Heaven’ “zijn niet vergelijkbaar”. Conclusie: er is geen inbreuk gemaakt op het auteursrecht van Wolfe.

Update

In september 2018 werd hoger beroep ingesteld omdat de rechter in 2016 verkeerde juryinstructies zou hebben gegeven. Als gevolg van dit beroep moest de zaak opnieuw worden behandeld. Op 9 maart 2020 heeft de jury wederom geoordeeld dat Led Zeppelin weliswaar toegang had tot het nummer, maar dat de akkoorden niet met elkaar vergelijkbaar zijn.

Bronnen:

Businessweek.com

Forbes.com

Trouw

Nu.nl

Rolling Stone

Nu.nl 2

Nu.nl 3